"ေႏြရာသီမွာ ခႏၶာကုိယ္ အပူခ်ိန္လြန္ကဲၿခင္း ႏွင္႔ ကာကြယ္ ကူသနည္းမ်ား "

 တန္ခူးလရာသီ၊ ေႏြကာလသို႔ ေရာက္ရွိေနၿပီ။ 'တန္ခူး၊ ကဆုန္ ေဆြ႔ေဆြ႔ခုန္' ဆိုစကားအတုိင္း ဂိန္မာန္ေႏြ၏အပူရွိန္က ေၾကာက္ခမန္းလိလိ။ အျပင္ထြက္ၿပီး အလုပ္ ထဲျပန္ေရာက္တာႏွင့္ ေခြၽးေတြက တစ္ကုိယ္လံုးရႊဲရႊဲစိုလ်က္။ တခ်ဳိ႕က အနားမေနဘဲ အလုပ္ေတြဆက္ လုပ္ၾကသည္။ ေခြၽးႏွင့္အေအးပတ္ သူမ်ား၊ ေခြၽးငုတ္သြား၍ ဖ်ားနာ ၾကသူမ်ား စသည္ျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ၾကားရသည္။  ေတာရြာဇနပုဒ္မ်ားတြင္ က်န္းမာေရးဗဟုသုတေခါင္း ပါးသူမ်ား၊ သိလ်က္ႏွင့္ ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္တို႔ကုိ မသိသလိုျပဳမူေန ထိုင္သူမ်ားကေတာ့ ေႏြကာလတြင္ အပူ ဒဏ္ေၾကာင္႔ တၿဖဳတ္ၿဖဳတ္ နဲ႔  ဇီဝိန္ခ်ဳပ္ၾကရသည္။

အပူခ်ိန္လြန္ကဲျခင္းေဝဒနာဆို တာ...
ကုိယ္အပူခ်ိန္ စင္တီဂရိတ္ ၄ဝ ဒီဂရီ (သို႔) ဖာရင္ဟိုက္ ၁ဝ၃ ဒီဂရီ ႏွင့္ အထက္ရွိျခင္းကုိ ခႏၶာကုိယ္ အပူခ်ိန္လြန္ကဲျခင္းေဝဒနာဟု ဆို သည္။ ေဆးပညာအေခၚအေဝၚက Hypothermia ျဖစ္သည္။ ခႏၶာ ကိုယ္အပူခ်ိန္လြန္ကဲရျခင္းမွာ ခႏၶာ ကုိယ္တြင္းရွိ အပူထိန္းအဂၤါမ်ား အလုပ္မလုပ္ေတာ့၍ျဖစ္သည္ အပူခ်ိန္လြန္ကဲျခင္းေဝဒနာ ျဖစ္ရ ျခင္းမွာ ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ အပူရွိန္ ျမင့္မားျခင္း၊ ေခြၽးထြက္မႈလုပ္ငန္း ပံုမွန္မလည္ပတ္ႏုိင္ေတာ့ျခင္း၊ ပူ အိုက္စြတ္စိုထိုင္းမႈိင္းမႈေၾကာင့္ ေခြၽး ငုတ္ၿပီး ေခြၽးထြက္မႈနည္းပါးျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ခႏၶာကုိယ္ရွိ အပူခ်ိန္သည္ ခႏၶာကုိယ္မွ စြန္႔လႊတ္ ႏုိင္စြမ္းရွိေသာ အပူခ်ိန္ထက္ ပိုမ်ား သြားပါက ကိုယ္အပူခ်ိန္အလြန္ ျမင့္တက္လာေလေလ ျဖစ္သည္။
အပူေၾကာင့္ ေျခကုန္လက္ပမ္း က်ျခင္းေဝဒနာ (Heat Exhaurtion) လည္း ယခုလိုရာသီတြင္ ျဖစ္ႏုိင္သည္။ ယခုလို ပူအုိက္ေသာရာသီမ်ဳိးတြင္ ျပင္းထန္ေသာလႈပ္ရွားမႈ၊ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ ေဆာင္ရြက္သူ မ်ားတြင္ ျဖစ္တတ္သည္။ ၄င္းတို႔၏ ကုိယ္အပူခ်ိန္သည္ ၃၇ ဒီဂရီစင္တီ ဂရိတ္္ မွ ၄ဝ ဒီဂရီ စင္တီ ဂရိတ္ ထိ ရွိႏုိင္သည္။ ရာသီဥတုႏွင့္ ကုိက္ညီ သည့္ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈကုိ မျပဳလုပ္ ျခင္း၊ အလုပ္ကို ျပင္းထန္စြာ ေဆာင္ ရြက္ျခင္းႏွင့္ ပူအုိက္စြတ္စိုထုိင္းမႈိင္း ေသာ ရာသီဥတုအေနအထားတြင္ ခႏၶာကုိယ္ရွိ အပူထိန္းစနစ္အဂၤါ ရပ္မ်ား၏ အားနည္းယိုယြင္းမႈမ်ား ေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္သည္။
ထိုသုိ႔ျဖစ္ေပၚလာပါက ခႏၶာ ကိုယ္အပူရွိန္ျမင့္မားၿပီး အသက္ရွဴ ႏႈန္းထား အလြန္လွ်င္ျမန္ျခင္း၊ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ၿပီး ေျခကုန္လက္ပန္း က်ျခင္း၊ ၾကြက္သားမ်ားအားနည္း ေနျခင္းႏွင့္ မူးေဝျခင္း၊ မူးေမ့လဲက် ျခင္းတို႔အထိ ျဖစ္ႏုိင္သည္။ ထိုကဲ့ သို႔ေသာ လူနာကို ေအးေသာအရပ္ သို႔ေရြ႕လ်ားေစၿပီး ေအးေသာေရစို
အဝတ္အထည္မ်ားျဖင့္ ပြတ္တိုက္ ေပးျခင္း၊ ဓာတ္ဆားရည္လံု ေလာက္စြာ တုိက္ေကြ်း ၿခင္း ၊ လုိအပ္ပါက  အငန္ဓာတ္ပါေဆးဘူးႀကီးမ်ား သြင္းေပးရမည္။ ပံုမွန္အား ျဖင့္ လူႀကီးမ်ားတြင္ ဓာတ္ဆားရည္ ငါးလီတာခန္႔ လုိအပ္သည္။ လံု ေလာက္ေသာ ဓာတ္ဆားရည္မ်ား ေသာက္သံုးေပးျခင္းျဖင့္ ေဝဒနာ သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစသည္။
ခႏၶာကိုယ္အပူရွိန္ အလြန္႔အ လြန္ျမင့္မားၿပီး သတိလစ္ေမ့ေျမာ သြားေသာ ေဝဒနာကုိေတာ Heat Stroke ဟု ေခၚသည္။ ယင္းေဝဒနာ ျဖစ္ပါက ခႏၶာကုိယ္အပူရွိန္ ၄ဝ ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ ေက်ာ္လြန္ၿပီး ခႏၶာကိုယ္ရွိ အပူထိန္းစနစ္ ပ်က္ ျပားသြားျခင္းေၾကာင့္ အသက္ အႏၲရာယ္မ်ားၿပီး ေဝဒနာျပင္းထန္ တတ္ပါသည္။ေဝဒနာေၾကာင့္ ေခါင္းကုိက္ျခင္း၊ မူးေဝေအာ့ အန္ျခင္း၊ ကေယာင္ကတမ္းျဖစ္ျခင္း၊ ၾကြက္သားမ်ား တုန္လႈပ္ေနၿပီး သတိလစ္ေမ့ေျမာသည္ အထိ ခံစားရႏုိင္သည္။ လူနာ၏ အေရျပားမွာ ျခစ္ျခစ္ေတာက္ပူ ေနၿပီး ေခြၽးထြက္သည့္စနစ္ ပ်က္ ျပားမႈေၾကာင့္ ခႏၶာကုိယ္မွ ေခြၽးမ်ားမထြက္ေတာ့ပါ။
အပူရွိန္ေၾကာင့္ ေျခကုန္လက္ပန္းက်ေသာ အေျခအေနမွ တဆင့္အထက္ေဖာ္ျပပါ ေဝဒနာလကၡ ဏာမ်ားကုိ ခံစားၾကရပါသည္။ ဤေရာဂါေဝဒနာကုိ သက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ား၊ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိ၊ ေသြးတိုး၊ ႏွလံုးေရာဂါေဝဒနာရွင္မ်ား၊ စိတ္ပုိင္းဆိုင္ရာေဆးမ်ားႏွင့္ ဆီးေဆးမ်ား ေသာက္သံုးေနသူမ်ားႏွင့္ ေသရည္ ေသရက္အလြန္အကြၽံေသာက္ၾကသူမ်ား ပိုမိုခံစားၾကရတတ္ပါ၍ သတိအထူးျပဳရန္ လိုအပ္ပါသည္။
အထက္ေဖာ္ျပပါ ေဝဒနာရွင္မ်ားသည္ ေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာေဝဒနာမ်ားအျဖစ္ အရည္ခန္း ေျခာက္မႈေၾကာင့္ ေသြးလန္႔ျခင္း (Shock)၊ အက္ဆစ္ဓာတ္ျမင့္မား ျခင္း၊ ေသြးက်ဲေဝဒနာျဖစ္ျခင္း၊ ၾကြက္သားမ်ား ပ်က္စီးျခင္း၊ အသည္းႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္မ်ားအလုပ္မလုပ္ျခင္းႏွင့္ ဦးေႏွာက္ ေဖာေရာင္ျခင္းမ်ား ျဖစ္တတ္ပါ သည္။
ထိုလူနာမ်ားအား အထူးၾကပ္မတ္ေဆာင္ (ICU)တြင္ တက္ ေရာက္ကူသမူ ၿပဳရန္လုိအပ္ပါသည္။ ခႏၶာကုိယ္အပူခ်ိန္အလ်င္အျမန္ က်ေစရန္ ေရခဲတံုးမ်ားျဖင့္ ပတ္ထားျခင္း ျပဳလုပ္ရပါမည္။ လိုအပ္ေနေသာ ဓာတ္ဆားႏွင့္ ေရဓာတ္တို႔ကို အထူးၾကပ္မတ္ျဖည့္ဆည္းေပးရပါမည္။ အေျခအေနေပးပါက ခႏၶာကုိယ္တြင္းရွိ လွ်ပ္လိုက္ပစၥည္းမ်ား (Electrolyter) မ်ားကို ဓာတ္ခြဲခန္း တြင္ စစ္ေဆးျခင္း ျပဳလုပ္ရပါမည္။ ေသြးႏွင့္ ဇီဝေဗဒဆိုင္ရာ စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရပါမည္။

ႀကိဳတင္ကာကြယ္နည္း
အထက္ေဖာ္ျပပါ အပူလြန္ကဲ ျခင္းေဝဒနာမ်ားမွ ကင္းေဝးေစရန္

• ေနပူရွိန္ျမင့္မားေသာအခ်ိန္တြင္ ေရခ်ဳိးျခင္း၊ ေရကူးျခင္းတို႔ကုိ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
• အရိပ္အာဝါသေကာင္းေသာသစ္ရိပ္ဝါးရိပ္ေအာက္တု႔ိတြင္ နားေနပါ။
• ျပင္းထန္ေသာ ေလ့က်င့္မႈ၊ ကုိယ္လက္လႈပ္ရွားမႈတို႔မွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
• ေသရည္ေသရက္ ေသာက္စားျခင္း မျပဳရန္ႏွင့္ ပါးလႊာေသာ အဝတ္အထည္မ်ားကုိသာ ဝတ္ဆင္ရန္၊ အျဖဴေရာင္ အဝတ္အထည္မ်ားကုိ ဝတ္ ဆင္ပါက ပို၍သင့္ေလ်ာ္သည္။
• ေနပူထဲကျပန္လာၿပီးပါက ဆံုး႐ႈံးသြားေသာ ေခြၽးဓာတ္မ်ားကို ျပန္လည္ျဖည့္တင္းရန္ ဓာတ္ဆားထုပ္ မ်ား ေသာက္သံုးသင့္ပါသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ေႏြရာသီက ဆံုေတြ႔ခဲ့ေသာ စာေပမိတ္ေဆြတစ္ဦးကေတာ့ ညေန ၆ နာရီအလုပ္က ျပန္လာၿပီး ကြၽန္ေတာ္ႏွင့္ေတြ႔ဆံုေတာ့'ခဏေလး' ဟု လက္ျပကာ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္မွာ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ ေဆးဆိုင္သို႔ ဝင္သြားခဲ့သည္။ ျပန္ထြက္လာေတာ့ သူ႔လက္ ထဲမွာ Classic-D သီးစံုဓာတ္ဆား မႈန္႔အထုပ္ေလးေတြ ပါလာသည္။ မိတ္ေဆြက သူ႔တြင္ပါလာေသာ ေရဘူးထဲသို႔ ဓာတ္ဆားမႈန္႔ထုပ္ ေလးေတြ ေဖာက္ထည့္လိုက္သည္။ ေရဘူးကုိ လႈပ္ၿပီးေဖ်ာ္လုိက္သည္။ ေသာက္ခ်င္စဖြယ္အေရာင္အနံ႔ေလး ေပၚလာေတာ့ တစ္က်ဳိက္ထဲ ေမာ့ေသာက္လိုက္သည္။ ၿပီးေတာ့မွ ကြၽန္ေတာ့္ကုိ ''ကုိမိုးရ...။ ဒီလိုရာသီမွာ သီးစံုဓာတ္ဆားထုပ္ေလးေတြ ေဆာင္ထားၿပီး ေသာက္ေပးဗ်။ ေႏြရာသီမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔အားအင္ ကုန္ခန္းတာ၊ ေခြၽးထြက္ႏြမ္းနယ္ ခဲ့တာေတြကုိ အခုဓာတ္ဆားထုပ္ ေတြက ျပန္လည္အားျဖည့္ေပး တယ္ဗ်။ အခုေပၚေနတာ ေသာက္ ခ်င္စရာ သီးစံုဓာတ္ဆားထုပ္ေတြ ဆိုေတာ့ ေသာက္ရတာလည္း
ေကာင္းတယ္။ ခင္ဗ်ားေသာက္ ၾကည့္ဗ်ာ'' ဟု ဆိုၿပီး ကြၽန္ေတာ့္ကုိ သီးစံုဓာတ္ဆားထုပ္ သံုးထုပ္ေပးခဲ့ သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ယခုလို ေႏြရာသီ မွာေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔လို အလုပ္ မ်ား၊ ေခြၽးထြက္မ်ားတတ္သူေတြ အတြက္ သီးစုံဓာတ္ဆားမွဳန္႔ အထုပ္ေလးေတြသည္ အၿမဲေဆာင္ထား သင့္သည့္ ေဆးစြမ္းေကာင္းတစ္ လက္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။


Ref : 7day Shopping Guide

Credit : papawaddy.com