တခ်ိဳ႔လူေတြမွာလက္ဆစ္ခ်ိဳးၿပီး အေညာင္းေၿဖ၊အပ်င္းေၿဖတဲ့အက်င့္ရွိပါတယ္။ လက္တေခ်ာင္းခ်င္းဆီကိုေကြးၿပီး ေနာက္လက္ဖဝါးနဲ႔ အသံၿမည္ေအာင္ဖိတာ၊ လက္ေခ်ာင္းေတြကို အသံၿမည္တဲ့အထိဘယ္၊ ညာနွစ္ဖက္တြန္းေကာ့ထားတာေတြ လုပ္ၾကပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္တာၾကာရင္ လက္ဆစ္ေတြေရာင္တာ (osteroarthritis)၊ တုပ္လာတာေတြ ၿဖစ္ေလ့ရွိတယ္လို႔ ေၿပာၾကပါတယ္။ တကယ္ ဟုက္၊မဟုက္ဆိုတာ သုေတသနရလဒ္ေတြအေပၚ အေၿခခံၿပီးဆုံးၿဖတ္နုိင္ပါတယ္။
ေလ့လာမႈေတြအရလက္ဆစ္ခ်ိဳးတဲ့သူ ၂၅%ကေန ၅၄%ထိရွိပါတယ္။ အမ်ိဳးသားေတြက အမ်ိဳးသမီးေတြထက္ ပုိၿပီးလုပ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ဘယ္နည္းနဲ႔ပဲလက္ (ေခ်ာင္း) ခ်ိဳးသည္ၿဖစ္ေစတူညီတဲ့ပုံစံနဲ႔ အသံထြက္ေအာင္လုပ္တာပါပဲ။
လက္ဆစ္တခုနဲ႔တခုၾကားမွာအရည္ေတြ (synovial fluid) ရွိပါတယ္။ လက္ခ်ိဳးတဲ့အခါ လက္ဆစ္ေတြ ၾကားကေနရာလြတ္ေတြ ပိုက်ယ္လာၿပီး ဂတ္စ္ေတြထြက္လာကာအရည္ထဲမွာ အဏုၾကည့္မွန္ေၿပာင္းနဲ႔မွ ၿမင္နုိင္မယ့္ ေလပူေဖာင္းေလးေတြ ၿဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ အေသးေလးေတြေပါင္းၿပီးပူေဖာင္းအၾကီးၿဖစ္ လာပါတယ္။ က်ယ္လာတဲ့ေနရာလြတ္ထဲကို အရည္ေတြထပ္ဝင္လာတဲ့အခါမွာေတာ့ ပူေဖာင္းၾကီးေတြ ေပါက္သြားၿပီး အသံထြက္လာတာၿဖစ္ပါတယ္။
လက္ဆစ္တခါခ်ိဳးၿပီးရင္ ေနာက္တခါခ်ိဳးဖို႔ ၁၅မိနစ္ေလာက္ေစာင့္ရပါတယ္။ လက္ဆစ္ၾကားကေနရာလြတ္ေတြ အရင္ပုံစံၿပန္ေရာက္ဖို႔ အခ်ိန္ယူရသလုိအဆစ္ၾကားက အရည္ထဲကိုဂတ္စ္ေတြ ပိုမိုေပ်ာ္ဝင္ေစဖို႔ ၿဖစ္ပါတယ္။
ဆယ္စုနွစ္ေပါင္းမ်ားစြာလက္ဆစ္ခ်ိဳးရင္ ၾကာလာတဲ့အခါ အဆစ္ေတြကိုဖုံးထားတဲ့ အရိုးနုေတြပ်က္စီးနုိင္တယ္လို႔ ယူဆခဲ့ၾကပါတယ္။ ၿပင္ပကပစၥည္းတခုခုကို ဒီလုိအလားတူေကြးလုိက္ဆန္႔လုိက္ လုပ္ရင္ေတာ့ ေသခ်ာေပါက္ ပ်က္စီးေစတာကိုေတြ႔ရပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ သုေတသနေတြအရလက္ဆစ္ခ်ိဳးလုိ႔ေတာ့ အရိုးနုေတြထိခိုက္ပ်က္စီးၿခင္း မရွိတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။
တၿခားအေၾကာင္းအရာေတြနဲ႔နုိွုင္းယွဥ္ရင္ေတာ့ ဒီအေၾကာင္းကို သုေတသနၿပဳထားတာနည္းပါေသးတယ္။ လူသိအမ်ားဆုံးသုေတသနကေတာ့ အေမရိကန္ဆရာဝန္တဦးသူ႔ဘာသာသူလုပ္ထားတဲ့ ေလ့လာမႈပဲၿဖစ္ပါတယ္။ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာဘယ္ဖက္လက္ေခ်ာင္းေတြကို ၁ရက္ကို၂ၾကိမ္ အနည္းဆုံးလက္ဆစ္ခ်ိဳးၿပီးညာဘက္ကိုမခ်ိဳးပဲထားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ နွစ္ဖက္လုံးမွာအဆစ္ေရာင္တဲ့ လကၡဏာေတြကိုမေတြ႔ရပါဘူး။
၁၉၇၅ခုနွစ္မွာလုပ္ခဲ့တဲ့သုေတသနမွာေတာ့ သက္ၾကီးရြယ္အို၂၈ေယာက္ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ လက္ဆစ္ခ်ိဳးေလ့ရွိ၊မရွိေမးရာမွာခ်ိဳးတဲ့သူေတြကေနာက္ပိုင္းမွာအဆစ္ေရာင္နုိင္ေခ်နည္းတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။ ၁၉၉၀မွာေတာ့ ၄၅နွစ္အထက္လူေပါင္း၃၀၀ေက်ာ္ပါဝင္တဲ့သုေတသနတခုကို ထပ္မံၿပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ လက္ဆစ္ခ်ိဳးသူေတြဟာလက္ကိုတင္းတင္းမဆုပ္နုိင္ၾကတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။ ၈၄%ေသာလက္ဆစ္ခ်ိဳး သူေတြရဲ့လက္ေတြမွာလဲေရာင္ရမ္းတဲ့လကၡဏာေတြကိုေတြ႔ရပါတယ္။ သုေတသီေတြကေတာ့ ေတြ႔ရွိခ်က္ကိုအေၿခခံၿပီးလက္ဆစ္မခ်ိဳးဖို႔ အၾကံၿပဳၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ဆစ္ခ်ိဳးသူေတြဟာသူတုိ႔လက္ေခ်ာင္းေတြမွာမအီမသာၿဖစ္ေနလို႔၊ ကိုက္ေနလို႔ခ်ိဳးတာလဲၿဖစ္နုိင္ပါတယ္။ လက္ဆစ္ခ်ိဳးတာဟာ အဆစ္ေရာင္ေစတဲ့အေၾကာင္းရင္းမဟုက္ပဲ အဆစ္ေရာင္ၿပီးေနရတာမအီမသာၿဖစ္ေနလို႔ လက္ဆစ္ခ်ိဳးတာလဲ ၿဖစ္နုိင္ပါတယ္။
ေနာက္ဆုံးလုပ္ခဲ့တဲ့သုေတသနကေတာ့ လက္ဆစ္ခ်ိဳး၊မခ်ိဳးအၿပင္ ဘယ္ေလာက္ၾကာရင္လက္ဆစ္တခါ ခ်ိဳးလဲဆုိတာကိုပါ ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ ၁၅မိနစ္တခါခ်ိဳးတာနဲ႔ တေနကုန္မွတခါခ်ိဳးတာရဲ့ သက္ေရာက္မႈ ေတြကမတူနုိင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္နွစ္ခါပဲခ်ိဳးသည္ၿဖစ္ေစအဆစ္ေရာင္တာကုိ ၿမန္ၿမန္မၿဖစ္ေစပါဘူး။ လက္ဆစ္ခ်ိဳးသူနဲ႔ မခ်ိဳးသူၾကားမွာအဆစ္ေရာင္နို္င္ေခ်ကြာၿခားၿခင္းလဲမရွိပါဘူး။
ဒါဆိုဘာလို႔မ်ားလက္ဆစ္ခ်ိဳးရင္အဆစ္ေရာင္တယ္လုိ႔ ထင္ၾကတာပါလဲ။
အဆစ္ေရာင္ေရာဂါရွိသူေတြ လက္ဆစ္ခ်ိဳးတယ္ဆိုတာကလဲတကယ္အမွန္ပါပဲ။ ဒါဟာသူတုိ႔အဆစ္ေတြရဲ့ အရိုးနုမ်က္နွာၿပင္ေတြ ပ်က္စီးထားလုိ႔ ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ဆစ္ခ်ိဳးတာဟာအဆစ္ေရာင္တာရဲ့ ပထမဆုံးလကၡဏာ(sympton)မဟုက္ပဲအဆစ္ထိခုိက္ပ်က္စီးၿခင္းရဲ့ အက်ိဳးဆက္တခုသာ ၿဖစ္ပါတယ္။ အဆစ္ေရာင္ေရာဂါရနုိင္ေခ်မ်ားေစတဲ့အခ်က္ေတြကေတာ့ အသက္အရြယ္အိုမင္းလာၿခင္း၊ မိသားစုဝင္ထဲမွာေရာဂါၿဖစ္ဖူးသူရွိၿခင္း၊ လက္ကိုထိခုိက္ဒဏ္ရာရဖူးၿခင္း၊ လက္ကိုအင္နွင့္အားနွင့္ အသုံးၿပဳကာတသက္လုံးလုပ္လာရၿခင္းတုိ႔ပဲၿဖစ္ပါတယ္။
လက္ဆစ္ခ်ိဳးၿခင္းေၾကာင့္ အဆစ္ေရာင္တာအၿပင္ တၿခားဘာေတြၿဖစ္နုိင္လဲဆိုတဲ့ သံသယေတြရွိပါေသးတယ္။ မေတာ္တဆၿဖစ္ၿပီးလက္မထိခိုက္မိသြားတာ၊ လက္ေခ်ာင္းကအရြတ္ေတြေဘးေခ်ာ္သြားတာေတြရွိေပမယ့္ အင္မတန္နည္းပါတယ္။
လက္ဆစ္ခ်ိဳးတဲ့အက်င့္ရွိရင္ေတာ့ ဆက္လုပ္ေနလုိ႔ေဘးၿဖစ္စရာမရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ လက္ဆစ္ခ်ိဳးခ်င္လာေအာင္ လက္ေခ်ာင္းအဆစ္ေတြထဲမွာမအီမသာၿဖစ္ေနရင္ေတာ့ အေၾကာင္းရင္းကိုသတိထားေစာင့္ၾကည့္ၿပီးလုိအပ္ရင္ဆရာဝန္နဲ႔တုိင္ပင္သင့္ပါတယ္။
Writer : ေဒါက္တာဥာဏ္ေပၚ
Ref : bbc.co.uk
No comments:
Post a Comment