" Frozen shoulder ေအးခဲသြားတဲ့ ပခံုး (ပုခံုးဆစ္ေရာင္ ေရာဂါ)"

ဒီစာကို လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ဝ၁ဝ ႏွစ္ ကုန္ရက္မွာ ေရးခဲ့တာပါ။ ကေန႔ မိသားစု ဆရာဝန္နဲ႔ ပဌမဆံုး ေဆးစစ္တာ လုပ္ရပါတယ္။ ကာလသားေရာဂါလဲ ကင္းရွင္း၊ လူၾကီးေရာဂါလဲ မရွိ၊ ကူးစက္ေရာဂါလဲ ရွာမေတြ႔ထားတဲ့ ေဆးစစ္ ခ်က္က ရွိထားျပီးသားပါ။ ကေန႔ စစ္ေတာ့လဲ ႏွလံုးခုန္တာ နည္းနည္းျမန္ တာကလြဲရင္ အျပစ္အနာအဆာ မရွိပါ။ အဲ ႕႕႕ ဘယ္ဘက္ ပခံုးနာေန တာေတာ့ ၅ လ ေလာက္ ရွိျပီဆိုတာ ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ‘ဖီဇီယိုသာရာပီ’ ၆ ပါတ္အတြက္ ရက္ခ်ိန္း ယူရမယ္တဲ့။ အနာသက္သာေဆး အျပင္ ၾကြက္သား ေျပေလွ်ာ့ေဆးလဲ ေရးေပးတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔လို Medicaid ရထားသူေတြဆိုရင္ ဘယ္ေဆးဝယ္ဝယ္ တမယ္ကို ၃ က်ပ္ (US$3) သာေပးရမယ္။
ပခံုးမွာ ေရာဂါရလို႔ သူ႔အလုပ္သူ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့တာကို ေဆးစာမွာ Frozen shoulder “ပခံုးခဲသြားတယ္” လို႔ တင္စား ေခၚတယ္။ တကယ္ ခဲသြားတာေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ပခံုးဆစ္ရဲ႕ အဖံုးလႊာ ေရာင္ရာကေန (ပလာစတာ) လိုလဲ ျဖစ္သြားလို႔ Adhesive capsulitis လို႔ပါ ေခၚေသးတယ္။ အလြန္နာပါတယ္။ ပခံုးက အထက္ေျမွာက္မရ၊ စက္ဝိုင္းလိုလဲ လွည့္မရပါ။ ဘာမွ မလုပ္တာေတာင္ နာေနတတ္တယ္။

ခိုက္မိရာကေနလဲ ျဖစ္တတ္တယ္။ Tendonitis ေခၚတဲ့ အရြတ္ေၾကာ ေရာင္တာကလဲ ျဖစ္တယ္။ Bursitis အဆစ္ေတြမွာ ေခ်ာဆီရွိေနတဲ့ အိတ္ေရာင္လို႔လဲ ျဖစ္တယ္။ Autoimmune reaction ဆိုတဲ့ ေရာဂါျပီးစနစ္ ကေမာက္ကမျဖစ္လို႔လဲ ျဖစ္တယ္။ ပခံုးဆစ္မွာ ဖံုးေနတာက ေရာင္ေတာ့ ၾကာရင္ အမာရြတ္ ျဖစ္လာတယ္။ အသက္ ၄ဝ နဲ႔ ၆၅ ၾကားလူေတြ ပိုျဖစ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။ ဆီးခ်ိဳရွိသူ ပိုျဖစ္တယ္။ အလႈတ္အရွား နည္းသူေတြ ပိုျဖစ္တတတ္သလို အဆစ္ကို လိုတာထက္ ပိုလုပ္သူေတြလဲ ပိုျဖစ္တယ္။ ပခံုးကို ခြဲစိတ္ခံရကေနလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ လည္ပင္ၾကီး ေဟာ္မုန္း မ်ားသူ၊ ႏွလံုး-ေသြးေၾကာေရာဂါရွိသူ၊ စိတ္က်ေရာဂါ ခံစားေနရသူေတြနဲ႔ Parkinson’s disease ဆိုတဲ့ အာရံုေၾကာေရာဂါ ရွိသူေတြမွာလဲ ပိုျဖစ္တာ ေတြ႔ရတယ္။

ေရာဂါရာဇဝင္ေမး၊ လူနာကို စစ္ေဆးျပီး X-ray နဲ႔ MRI scan ေတြနဲ႔ ေရာဂါနာမယ္ကို ေသျခာေအာင္ လုပ္ပါတယ္။

ကုသရာမွာ -
• Anti-inflammatory drugs (NSAID) အနာ-အကိုက္ေပ်ာက္ေဆး၊
• Cortisone injections အဆစ္ထဲကို ေကာ္တီဇုန္းေဆး ထိုးေပးတာ၊
• Physical therapy ဖီဇီယိုနဲ႔ ကုသတာေတြ လုပ္ေပးတယ္။ ၾကာေတာ့ ၾကာပါမယ္။
• Prednisone ဆိုတဲ့ (ေကာ္တီဇုန္း) ေဆးကို စေပးခ်ိန္မွာ တေန႔မွာ ၂ ျပား ၄ ၾကိမ္ကေန၊ ေနာက္မွာ ၂ ျပား ၃ ၾကိမ္၊ ေနာက္ ၂ ျပား ၂ ၾကိမ္၊ ေနာက္ ၁ ျပား ၃-၂ ၾကိမ္ ဆိုသလို တပါတ္တခါ ေလွ်ာ့ေလွ်ာ့ ေပးရပါတယ္။ ဂေကာ္တီဇုန္း) ေဆးက ေဘးထြက္ဆိုက်ိဳး မနည္းလွပါ။
• ေဆးေတြက ေရာင္ေနတာနဲ႔ နာတာသက္သာေစဘို႔ပါ။
• ေလ့က်င့္ခန္းကလဲ အေတာ္အေရးပါတယ္။
• လိုအပ္ရင္ ဆရာဝန္က ေမ့ေဆးေပးျပီး ျဖစ္ေနတဲ့ အဆစ္ကို လႈတ္ရွားေပးမယ္။ အမာရြတ္ေတြ ခ်ိဳးဖ်က္သလို ျဖစ္ေစမယ္။ တခါမကလဲ လုပ္ရတတ္တယ္။
• Arthroscopic surgery ဆိုတဲ့ အႏုစိတ္ခြဲစိတ္မႈလုပ္ျပီး အမာရြတ္ေတြကို ရွင္းထုတ္ပါတယ္။

အနာအကိုက္ေပ်ာက္ေဆးဆိုတာ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိလို႔ တခုမဟုတ္ တခု ေျပာင္း သံုးႏိုင္ပါတယ္။ ေဆးကုတာမွာ Aggressive treatment ေခၚသလို ခပ္ၾကမ္းၾကမ္းနည္း သံုးရပါတယ္။ ဒါေတြ အကုန္ လုပ္တာေတာင္ မွ ျပန္မေကာင္းတာလဲ ရွိတတ္တယ္။ မကုတာထက္ အမ်ားၾကီး သက္သာ၊ ေကာင္းမြန္ ေပ်ာက္ကင္းေစႏိုင္ ပါတယ္။

Intra-articular injection Shoulder
Choice of steroid
- Hydrocortisone acetate 0.002
- Methylprednisolone acetate 0.001
- Prednisolone tebutate 0.001
- Triamcinolone acetate 0.004
- Triamcinolone hexacetonide 0.0002

  ႏွစ္သစ္မွာ အဆစ္နာ ကင္းၾကပါေစ။

Dr. တင့္ေဆြ
၃၁-၁၂-၂ဝ၁ဝ
၃ဝ-၁ဝ-၂ဝ၁၄
------------------
Credit : lwanmapyay.blog