" ေလယာဥ္စီးလွ်င္ သတိထားစရာေကာင္းေသာ ေရာဂါမ်ားဆိုးက်ိဳးမ်ား"

 

ေနျခည္ ေဆး(၁)

ခရီးသြားရတာကို စာေရးသူငယ္စဥ္က တည္းက တအားႏွစ္သက္မိတာပါ။
ခရီးသြားတာဟာ အေတြ႕အႀကံဳသစ္၊ ဗဟုသုတသစ္ေတြနဲ႔ ဘဝကိုရသစံုလင္ေစတာမို႔ ကမၻာ့ ရြာႀကီးတစ္ခုျဖစ္လာတဲ့ ယေန႔ေခတ္ကို ပီတိျဖစ္မိသလို ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပမွာ ေလယာဥ္တစ္တန္၊ ကားတစ္တန္၊ ရထားတစ္တန္ခရီးသြားရတာကို အင္မတန္မွလည္း ေပ်ာ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခုခ်ိန္မွာေတာ့ ခရီးသြားရတာ ကိုႏွစ္သက္ဆဲျဖစ္ေပမယ့္ ကားၾကာၾကာစီးရတာ၊ ေလ ယာဥ္ၾကာၾကာစီးရတာကို သိပ္ဘဝင္မေတြ႕မိေတာ့တာ အမွန္ပါ။ သံုး၊ ေလးနာရီမွ် ေလယာဥ္စီးရတာသိပ္မသိ သာလွေပမယ့္ နာရီေပါင္းမ်ားစြာ ေလယာဥ္စီးရတာ ကို စာေရးသူ မေတာင့္တမိေတာ့ပါ။

 
ပထမတန္းစား ေခၚ First Class ေတြ၊ Suite ေတြမွာ ခရီး မသြားႏုိင္ေသးေတာ့ လည္း Economy Class ေခၚ ေစ်းအသက္သာဆံုးခံုေတြမွာထိုင္ၿပီး ေျခေထာက္ေကြးမရ၊ ဆန္႔ မရနဲ႔ နာရီေပါင္းမ်ားစြာ ေလယာဥ္စီးရတာကို အင္မ တန္လည္း စိတ္ညစ္မိပါတယ္။ က်န္းမာေရး႐ႈေထာင့္ ကေနၾကည့္ရင္လည္း အႏၲရာယ္ျဖစ္တတ္တာမို႔ ဒီတစ္ ပတ္ေတာ့ ေလယာဥ္စီးလို႔ျဖစ္တတ္တဲ့ ေျခေထာက္ေသြး ခဲတာ၊ အဲဒီကမွတစ္ဆင့္ အဆုတ္ေသြးေၾကာမွာလာပိတ္ တတ္တာဆိုတဲ့အေျခအေနႏွစ္ရပ္ကို ဒီေဆာင္းပါးတို ေလးကေနတစ္ဆင့္ စာဖတ္သူေတြကို
ျပန္လည္တင္ ဆက္ေပးခ်င္ပါတယ္။
 
ဒါေၾကာင့္ စကားျပန္ဆက္ရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီလိုေလယာဥ္စီးရာကေနျဖစ္တဲ့ အဆုတ္ေသြးေၾကာ ထဲမွာ ေသြးခဲပိတ္တဲ့ Pulmonary Embolism ကို Economy Class Syndrome လို႔လည္း တင္စားေခၚထား ၾကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဆိုလိုတာကေတာ့ ေလယာဥ္ ေတြရဲ႕ Economy Class ေခၚ
ဘတ္ဂ်က္အားျဖင့္သက္ သာတဲ့ထိုင္ခံုေတြဟာ ေျခေထာက္ခ်ထားစရာေနရာ legroom ဟာ ေတာ္ေတာ္က်ဥ္းပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ေလယာဥ္ေတြဆိုရင္ လူပိုဆံ့ေအာင္ ဒီဇိုင္းဖန္တီးထား ၾကတာမို႔ ပိုေတာင္ဆိုးလာတာေတြ႕ရပါေသးတယ္။

ဒီလိုေနရာက်ဥ္းက်ဥ္းမွာ ေျခေထာက္ကို ေအာက္ခ်ၿပီး ၾကာရွည္စြာထိုင္မယ္၊ အထူးသျဖင့္ ေလး နာရီထက္ေက်ာ္ေအာင္ထုိင္ရတဲ့အခါမွာ လႈပ္ရွားမႈနည္း
တဲ့ေျခေထာက္ရဲ႕ ေသြးေၾကာေတြထဲ ေသြးစီးဆင္းမႈေလ်ာ့ နည္းၿပီး ေသြးခဲေလးေတြျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ မလႈပ္ မယွက္ထုိင္တာၾကာေလ၊ ေသြးခဲျဖစ္ႏုိင္ေျခပိုမ်ားေလ ေလ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ပံုမွန္အရပဲ အဲဒီေသြးခဲေတြဟာ အလိုလို ျပန္ေပ်ာ္သြားတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုဆိုရင္ေတာ့ ျပႆနာ သိပ္မရွိႏုိင္ေပမယ့္ တစ္ခါတစ္ရံမွာ ေသြးခဲဟာ မေပ်ာ္ သြားပဲနဲ႔ ခဲေနတဲ့ေနရာကေန ျပဳတ္ထြက္ၿပီး ေျခေထာက္ ေသြးေၾကာေတြေတာက္ေလွ်ာက္ကေနတစ္ဆင့္ အဆုတ္ ဆီကို ဦးတည္သြားတတ္ပါတယ္။

ဒီအခါမွာေတာ့ ေသေစေလာက္တဲ့အဆုတ္ ေသြးေၾကာမွာ တျခားေသြးေၾကာတစ္ခုက ျပဳတ္ထြက္ လာတဲ့ ေသြးခဲလာပိတ္တာဆိုတဲ့ Pulmonary Embolism(P.E) ကို ေသလုေမ်ာပါး ခံရေတာ့တာပါပဲ။ ဒါ ဟာ အသက္အႏၲရာယ္လည္းရွိတတ္တဲ့ အေရးေပၚအ ေျခအေနျဖစ္ပါတယ္။ လူနာဟာ ခ်က္ခ်င္းအ သက္႐ွဴေတြ က်ပ္တတ္လာၿပီး ႏွလံုးခုန္ပံုမွန္မဟုတ္ တတ္တာ၊ ရင္ဘတ္ေအာင့္လာတာ၊ ေခ်ာင္းဆိုးတာ၊ ေခ်ာင္းဆိုးေသြးပါတာ၊ မူးလဲတာစတာေတြ ခံစားလာ ရတတ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဘယ္လိုလူေတြဒီလို P.E ပိုရတတ္ သလဲဆိုရင္ေတာ့ ေျခေထာက္မွာေသြးခဲျဖစ္တတ္တဲ့ သူေတြလို႔ဆိုရမွာပါ။ ဒါဆို ဒီလိုေသြးခဲျဖစ္တတ္သူေတြ ကေရာ ဘယ္သူေတြျဖစ္ႏုိင္ပါသလဲဆိုရင္ေတာ့ -
-''အဝလြန္သူေတြ၊
- ခရီးမသြားခင္ မၾကာခင္သံုးလခန္႔ေလာက္က ခြဲစိတ္ မႈႀကီးႀကီးမားမားခံယူထားရသူေတြ၊ အီစထ႐ိုဂ်င္ပါေသာ ေဟာ္မုန္းသေႏၶတားေဆးေတြ ပံုမွန္စားသံုးေနရသူေတြ၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြနဲ႔ မီးဖြားၿပီးစအမ်ဳိးသမီးေတြ၊
-ကင္ဆာေရာဂါရွိသူေတြ၊ ကင္ဆာကုထံုးယူေနရသူေတြ၊ ေျခေထာက္မွာ ေသြးေၾကာမ်ားထံုးေနသူေတြ၊
• လႈပ္ရွားမႈနည္းသူေတြ (ဥပမာ အ႐ိုးက်ဳိးထားသူေတြနဲ႔
• မိဘမ်ဳိး႐ိုးမွာ ေသြးခဲတတ္တဲ့ေရာဂါအခံရွိသူ''တို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

သူတို႔ေတြဟာ ပံုမွန္အားျဖင့္ကို ေသြးျပစ္၊ ေသြးခဲတာျဖစ္တတ္သူေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီလိုမ်ဳိး ေလ ယာဥ္ၾကာၾကာစီးရမယ္ဆိုရင္ သတိထားသင့္ပါတယ္။ ခရီးမသြားျဖစ္ေလာက္ေအာင္ ေၾကာက္စရာေတာ့မဟုတ္ ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ခရီးစဥ္တစ္ေလွ်ာက္မွာ ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ ရန္ေလးေတြကို ဂ႐ုျပဳလိုက္နာသင့္ပါတယ္။
မိမိေျခသလံုးၾ<ြကက္သားေတြ ေဖာင္းတင္း လာတာ၊ ေအာင့္တက္လာတာ၊ နာလာတာ၊ ေျခသလံုး ၾ<ြကက္သားရဲ႕အေရျပားေတြ ပူေႏြးနီရဲလာတာ စတာ ေတြဟာ ေျခေထာက္ကေသြးေၾကာေတြမွာ ေသြးခဲေန တာရဲ႕လကၡဏာျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တခ်ဳိ႕သူ ေတြမွာေတာ့ လကၡဏာမျပတတ္တာမ်ဳိးလည္း ရွိပါ တယ္။ ဒီလိုနဂိုကတည္းက ေသြးျပစ္၊ ေသြးခဲတဲ့ ေသြး ေရာဂါရွိသူေတြကေတာ့ ခရီးမသြားခင္ကတည္းက ေသြး က်ဲေဆးေတြကို နားလည္တတ္ကြၽမ္းတဲ့ ဆရာဝန္ရဲ႕ တိတိက်က်ညႊန္ၾကားမႈအတိုင္း လိုက္နာေသာက္သံုးၿပီး အကာအကြယ္ယူထားသင့္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့လည္း ေရာဂါအခံရွိတာ၊ မရွိတာဆို တာထက္ ၾကာရွည္ခရီးသြားရတဲ့အခါမွာ ျပဳလုပ္သင့္ တာကေတာ့ ခရီးစဥ္တစ္ေလွ်ာက္မွာ ေျခသလံုးၾကြက္ သားေလ့က်င့္ခန္း ပံုမွန္လုပ္ေပးၿပီး ၾကြက္သားမွာ ေသြး ေလွ်ာက္တာကို ေကာင္းမြန္ေစဖို႔လိုပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္ လံုး ေလယာဥ္ေလွ်ာက္လမ္း ဗင်ူန မွာ လမ္းထေလွ်ာက္ ဖို႔ကလည္း အျမဲမျဖစ္ႏုိင္တာမို႔ မိမိထိုင္ခံုမွာ မိမိထိုင္ ေနတုန္းမွာ မၾကာမၾကာေျခေထာက္ကို အေညာင္းအ ညာဆန္႔ေပးဖို႔ မေမ့ပါနဲ႔။ (တစ္ဖက္လူက ကိုယ့္ကိုၾကည့္ ရင္ အပ်င္းဆန္႔သလိုျဖစ္ေနမွာမို႔ ထူးဆန္းသလိုၾကည့္ ေနရင္ေတာင္ ဂ႐ုသိပ္မစိုက္ပါနဲ႔။)

႐ိုး႐ိုးေျခေထာက္ဆန္႔တာထက္ ပိုစနစ္က် ခ်င္ရင္ေတာ့ မိမိေျခေထာက္ကိုထိုင္ခံုမွာ ဆန္႔ထုတ္လို႔ ရသေလာက္ ထုတ္ေပးၿပီး ေျခက်င္းဝတ္ကိုေတာ့ေကြး ကာ ေျခေခ်ာင္းမ်ားကို အတြင္းဘက္ကိုေကာ့ေပးပါ။ ဒါ့အျပင္ မိမိဒူးတစ္ဖက္စီကို မိမိရင္ဘက္နားထိကပ္ ေအာင္ ေကြးထားေပးၿပီး လက္နဲ႔ ၁၅စကၠန္႔ေလာက္
ၾကာေအာင္ထိန္းထားေပးပါ။ ၁၅စကၠန္႔ၿပီးရင္ ဒူးျပန္ ဆန္႔လိုက္ၿပီး တစ္ေခါက္ကို ဆယ္ႀကိမ္ေလာက္လုပ္ေပး ပါ။ ဒီလိုလုပ္ေပးတာဟာ ေျခေထာက္က ေသြးလည္ပတ္ မႈကို ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။ ေရွာင္ရန္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ေျခေထာက္ကိုခ်ိတ္ၿပီး မထိုင္မိဖို႔ပါပဲ။ ခရီးၾကာၾကာ သြားတဲ့အခါ အမွတ္တမဲ့ ေျခေထာက္တစ္ဖက္ကို ေနာက္ တစ္ဖက္ေပၚမွာခ်ိတ္ၿပီး ထိုင္တတ္ပါတယ္။ ပံုမွန္ဆို ရင္ေတာ့ စမတ္က်တဲ့ဟန္ပန္ျဖစ္ေပမယ့္ ခရီးသြားေန စဥ္မွာ ေျခေထာက္ခ်ိတ္ထုိင္တာဟာ ဒူးေကြးၿပီး ေသြး ေၾကာေတြကို ညႇပ္ထားသလိုျဖစ္တဲ့အတြက္ ေသြးစီးဆင္း မႈမေကာင္းဘဲ ေသြးခဲတာကိုပိုျဖစ္ေစတတ္ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ မွ်ေဝခ်င္တာေလးက ေတာ့ အထက္မွာေဖာ္ျပထားသလို ေသြးခဲႏုိင္ေျခမ်ား သူေတြျဖစ္ေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေျခေထာက္လႈပ္ရွားမႈ လုပ္ေပးတာအျပင္ အခုေနာက္ပိုင္းေခတ္စားလာတဲ့ Graduated Compression Stockings ေခၚေျခ ေထာက္ေသြးလည္ပတ္မႈကိုေကာင္းေစတဲ့ ေျခစြပ္ရွည္ ေတြကို ခရီးသြားစဥ္မွာ ေျခေထာက္ႏွစ္ေခ်ာင္းစလံုးကို စြပ္ထားေပးႏုိင္ပါတယ္။ ဒီလိုေျခစြပ္ေတြဟာ ေျခေထာက္ ၾကြက္သားေတြအလုပ္လုပ္ၿပီး ေသြးကိုညႇစ္ေပးတတ္ သလိုပဲ တုပလုပ္ေဆာင္ေပးတဲ့အတြက္ ထိုင္ေနရတာ မ်ားမယ့္ခရီးစဥ္ေတြအတြက္ အင္မတန္အေထာက္အ ကူျပဳေစၿပီး အထိုက္အေလ်ာက္ေတာ့ ကာကြယ္ႏိုင္တာ မို႔ ခရီးလည္းဆံုးေလယာဥ္လည္းဆိုက္၊ လူကိုယ္တုိင္ လည္းေခြက်သြားတယ္ဆိုတာမ်ဳိး မျဖစ္ရေလေအာင္ Pulmonary Embolism and Air Travel အတြက္ ေလ့လာမိသမွ်ကိုစာဖတ္သူတို႔နဲ႔ ျပန္လည္မွ်ေဝလိုက္ ရပါတယ္။



Credit :  https://www.facebook.com/yangonmediagroup/posts/1011347558884164