"မိုးႀကိဳးပစ္ လြတ္ၾကေစ"

 

ကၽြန္ေတာ္တို႔ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား တစ္ခုခုအေလးအနက္ထားေျပာခ်င္လွ်င္ ``ဘုရားစူးပါေစရဲ႕။ မိုးႀကိဳးပစ္ပါေစရဲ႕။´´ စသည္ျဖင့္က်ိန္ေျပာတတ္ၾကသည္။ မိုးႀကိဳးဆိုသည္မွာ အင္အားျပင္းထန္ေသာ၊ လူကို ေသေစႏိုင္ေသာ၊ အႏၱရာယ္ေပးႏိုင္ေသာအရာဟုသိၾကသည္။ ေႀသာင္းတစ္ရာ့ရွစ္ကြက္ ဂါထာလာ ``၀ရဇိတ္လက္နက္ ျဗဟၼာစက္၊ မိုးႀကိဳးလက္နက္ သိၾကားစက္´´ ဆိုတာကိုလည္း လူႀကီးေတြ ရြတ္ဆိုတာၾကားဖူးသည္။ အမိအဘ ကိုေစာ္ကားသူမိုးႀကိဳးပစ္တတ္တယ္ဟုလည္း လူႀကီးေတြဆံုးမ တာနာယူခဲ့ဖူးသည္။ တစ္ခ်ိဳ႕ဂမၻီရလိုက္စားသည့္ သူမ်ားက်ေတာ့ မိုးႀကိဳးသြား ဆိုတာကိုသဲႀကီးမဲႀကီး လိုက္ရွာၾကျပန္သည္။ မိုးႀကိဳးသြားရရင္ ``ဘာေကာင္းတယ္၊ ေသနတ္ပီးတယ္၊ မီး မကူးဘူး´´ စသည္ျဖင့္ယံုတမ္းစကားေတြငယ္ငယ္က ၾကားခဲ့ဖူးသည္။ အခုအထိေတာ့ မိုးႀကိဳးသြားဆိုသည္မွာ ဘာမွန္းမသိ။ မိုးႀကိဳးသြား ရသြားသည့္သူကိုလဲ မျမင္ဘူးေသး။ မိုးဦးက်ေလဦးက် တ၀ုန္း၀ုန္းမိုးခ်ိန္းသံႏွင့္အတူ ၀င္းလက္ေတာက္ပသြားသည့္ အလင္းတန္းကိုၾကည့္ၿပီးငယ္ငယ္က တအံ့တၾသႏွင့္ ေကာင္းကင္ေပၚက ဘယ္သူဓါတ္မီးႏွင့္ လွမ္းလွမ္းထိုးသလဲဟု ကေလးဘ၀က အေဖ့ကိုေမးဖူးသည္။ အေဖကေတာ့ ခပ္လြယ္လြယ္ပင္ ေကာင္းကင္ေပၚက သိၾကားမင္းႀကီးက မိဘစကားနားမေထာင္သည့္သူမ်ားကို မိုးႀကိဳးလက္နက္ႏွင့္လွမ္းဆံုးမေၾကာင္းေျပာတတ္သည္။ ဒီလိုနဲ႔အသက္ေတြႀကီးလာေတာ့ မိုးႀကိဳးနဲ႔ယဥ္ပါးလာ ၾကသည္။ ငယ္ငယ္ကလိုေတာ့အေၾကာက္မႀကီးေတာ့။ ဒါေပမယ့္ မၾကာခဏ ဂ်ာနယ္ေတြမွာ မိုးႀကိဳးအပစ္ခံရ၍ ေသဆံုးေသာသတင္းမ်ားမၾကာခဏေတြ႔လာေတာ့ မိုးႀကိဳးအေၾကာင္းျပန္ေတြးလာမိသည္။ မိုးႀကိဳးဆိုတာဘာလဲ။ မိုးႀကိဳးဘာလို႔ပစ္တာလဲ။ မိုးႀကိဳးပစ္လွ်င္ ဘယ္လိုေရွာင္ရမလဲ စသည္ျဖင့္ သိပၸံပညာ႐ႈေထာင့္ အျမင္ေတြကိုသိခ်င္လာမိေတာ့သည္။ အဓိကအားျဖင့္ေတာ့ တန္ဖိုးရွိလွတဲ့ လူသားေတြရဲ႕အသက္ဆံုး႐ႈံးမႈေရွာင္လႊဲႏိုင္ေစခ်င္ပါသည္။

မိုးႀကိဳးဆိုတာဘာလဲ

မိုးႀကိဳးဆိုသည္မွာ တိမ္တိုက္တစ္ခုအတြင္းမွာျဖစ္ေစ၊ တိမ္တိုက္တစ္ခုမွတစ္ခုသို႔ ျဖစ္ေစ၊ ဒါမွမဟုတ္ တိမ္တိုက္မွ ေျမျပင္ဆီသို႔ ျဖစ္ေစ လွ်ပ္စီးထုတ္လႊတ္မႈပံုစံတစ္မ်ိဳးဟု အဓိပၸါယ္ဖြင့္ၾကသည္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ တိမ္တိုက္အတြင္းမွာရွိတဲ့ လွ်ပ္စစ္ အဖိုဓါတ္နဲ႔ အမဓါတ္တို႔ ခြဲထြက္ရာမွ ျဖစ္လာတာပါတဲ့။

Florida thunderstorm in Ponte Verde Beach, Florida, United States. (Photo credit: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/d/db/LightningFL.jpg/275px-LightningFL.jpg)

မိုးႀကိဳးဘာေၾကာင့္ျဖစ္

မိုးႀကိဳးျဖစ္ေပၚလာပံုကိုရွင္းျပတဲ့ သီအုိရီႏွစ္ခုရွိပါတယ္။ အၾကမ္းအားျဖင့္ ပထမအယူအဆကေတာ့ cosmic particles (ကၽြန္ေတာ္လည္းဘာသာမျပန္တတ္ဘူူး။) ေတြနဲ႔ ေလထုထဲမွာရွိတဲ့ အမႈန္ေတြ ပြတ္တိုက္ ႀကိတ္မိရာက ၄င္းအမႈန္ေတြထဲမွာရွိတဲ့ အီလက္ထရြန္ (လွ်ပ္စစ္အမဓါတ္)ေတြ လြတ္ထြက္သြားၿပီး လွ်ပ္စစ္ အဖိုဓါတ္၊ အမဓါတ္ေတြဟာ တိမ္တိုက္ေတြရဲ႕ထိပ္နဲ႔ေအာက္ေျခမွာတကြဲတျပားစီျဖစ္သြားတဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ၿပိဳကြဲ မႈ ျဖစ္စဥ္ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ ဒုတိယအယူအဆကေတာ့ ေရခဲမႈန္ကေလးေတြ နဲ႔ မိုးေပါက္ေလးမ်ား တိမ္တိုက္အတြင္း တိုက္မိရာမွ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ၿပိဳကြဲမႈျဖစ္လာပါသတဲ့။
ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေနာက္ဆံုးမွာ တိမ္တိုက္ေအာက္နားမွာရွိေနတဲ့ လွ်ပ္စစ္မဓါတ္ေတြဟာေျမျပင္ဆီသို႔ ျပန္႔ကားလာသလို ဆြဲေဆာင္ခံရတဲ့ အဖိုဓါတ္တစ္ခ်ိဳ႕ဟာလဲ ေျမမ်က္ႏွာျပင္ရွိရာ ဆင္းလာပါတယ္။ ဒီေတာ့ ေျမျပင္မွာရွိေနတဲ့အရာ၀တၳဳေတြထံမွ လွ်ပ္စစ္အဖိုဓါတ္ ဟာ ဆင္းလာတဲ့ အမ ဓါတ္ကိုေတြ႕ဖို႔ ႀကိဳးစားပမ္းစားတက္သြားတယ္ေပါ့။ ၄င္းဓါတ္ႏွစ္ခုဆံုေတြ႕တဲ့အခါမွာေတာ့ အပူထုတ္လႊတ္မႈျဖစ္လာၿပီး(ဘယ္ေလာက္ေတာင္ပူသလဲဆိုေတာ့ ေနမ်က္ႏွာျပင္ရဲ႕ ၄ ဆ အထိေတာင္ပူႏိုင္သတဲ့) ကၽြန္ေတာ္တို႔သိတဲ့ လွ်ပ္စီးလက္ျခင္း၊ မိုးႀကိဳးပစ္ျခင္းအဆင့္ေတြျဖစ္ေပၚလာတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

မိုးႀကိဳးဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ မုန္တိုင္းအစႏွင့္အဆံုးပိုင္းမွာျဖစ္ေပၚေလ့ရွိပါတယ္။ ပ်မ္းမွ် မိုးႀကိဳးအရွည္ဟာ တိမ္တိုက္ကေနေျမျပင္အထိ ၂ မိုင္မွ ၁၀ မိုင္ခန္႔ရွည္လ်ားပါတယ္။ မိုးႀကိဳးရဲ႕အပူခ်ိန္ဟာ အျမင့္ဆံုး 50,000 ဒီဂရီဖာရင္ဟိုက္ အထိျမင့္တက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း မိုးႀကိဳးအပစ္ခံရတဲ့အရာ၀တၳဳေတြ မီးေသြးတုံးျဖစ္ကုန္တာေပါ့။ (မိုးႀကိဳးသြားရွာခ်င္တဲ့ ဆရာေတြေျပာတာ ဒီမီးေသြးတုံးေတြပဲျဖစ္မယ္ထင္ပါရဲ႕)။ ကမၻာအႏွံ႕ ႏွစ္စဥ္မိုးႀကိဳးပစ္၊လွ်ပ္စီးလက္မႈ အႀကိမ္ေပါင္း သန္း ၁၄၀၀ ခန္႔ရွိပါသတဲ့။ တစ္ေန႔တည္းမွာပင္ 8,640,000 ႀကိမ္ခန္႔၊ တစ္စကၠန္႔လွ်င္ အႀကိမ္ ၁၀၀ ခန္႔ ပစ္ေနတဲ့သေဘာျဖစ္ပါတယ္။

မိုးႀကိဳးႏွင့္ဆိုးႀကိဳး

ကၽြန္ေတာ္တို႔က မိုးႀကိဳးဆိုလွ်င္ မိုးၿခိမ္းသံကိုေၾကာက္ၾကတာမ်ားသည္။ တကယ့္ လွ်ပ္စီး ကိုေၾကာက္ရေကာင္းမွန္းမသိၾက။ ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္ ေတြဆိုတာကလဲ လူႀကီးသူမေတြအေျပာစကား၊ လူေျပာသူေျပာႏွင့္မွတ္သားမိၾကတာေတြပဲရွိသည္။ တကယ့္လက္ေတြ႕ က်သည့္နည္းလမ္းေတြ မသိသည့္အတြက္ အေမရိကန္လိုႏိုင္ငံမ်ားမွာပင္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ လူေပါင္း 200 ေယာက္ခန္႔ မိုးႀကိဳးပစ္၍ေသဆံုးၾကၿပီး ၇၅၀ ခန္႔ အျပင္းအထန္ဒဏ္ရာရေနၾကသည္။ အပစ္ခံရသည့္လူ ငါးဦးတစ္တစ္ဦး(၂၀ %)ႏႈန္းေသဆံုးသည္။ က်န္ ၇၀ % က နာတာရွည္ေ၀ဒနာ သည္ေတြျဖစ္ကုန္ သည္။ ေလမုန္တိုင္းေတြ ေလဆင္ႏွာေမာင္းေတြထက္ မိုးႀကိဳးပစ္၍ေသသည့္ဦးေရကပိုမ်ားသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ျမန္မာႏိုင္ငံက မိုးႀကိဳးပစ္ခံရ၍ ဘယ္ေလာက္ေသဆံုးသလဲဆိုတာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္လဲမသိေပ။ စာရင္းဇယားေတြ အတိအက်ရွိ/မရွိ ပင္မသိပါ။ ေသဆံုးသည့္သူမ်ားကိုၾကည့္ပါက ကေလးငယ္မ်ားႏွင့္ လူရြယ္လူလတ္ပိုင္း ၃၅ ႏွစ္အတြင္းအမ်ားဆံုးျဖစ္ၾကသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ဒါကလဲသဘာ၀က်ပါသည္။ ကေလးေတြဆိုေတာ့ ဘာသာဘာ၀ မိုးရြာရင္မိုးေရခ်ိဳးခ်င္တာေပါ့။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကြင္းျပင္ထဲ ေဘာလံုး ကန္ရတာေလာက္ေပ်ာ္စရာေကာင္းတာမရွိ။ ကၽြန္ေတာ္လည္းငယ္ငယ္က ဒီလိုေဆာ့ကစားခဲ့တာပဲ။ နဲနဲေလးလွ်ပ္စီးလက္ၿပီဆိုတာနဲ႕ ကြင္းေဘးက သရက္ပင္ေအာက္ ေျပးထိုင္ေတာ့တာပဲ။ အဲ၊ ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ သံုးဆယ္စြန္းလာတဲ့အရြယ္ေရာက္ေတာ့ အရင္လို ေဘာလံုးကန္ဖို႔အခ်ိန္လဲမေပးႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ သူမ်ားေတြလို ေဂါက္ကြင္းထဲ စတိုင္နဲ႔ ေဂါက္ဖ္႐ိုက္ဖို႔မေျပာနဲ႔ ေဂါက္ဖ္ကြင္းနားေတာင္မကပ္ႏိုင္တဲ့ဘ၀ဆိုေတာ့ မိုးေအးေအးမွာ အိမ္တြင္းေအာင္းေနရေတာ့ မိုးႀကိဳးဒဏ္ လြတ္တယ္လို႔ေျပာရမွာေပါ့။ ေဂါက္ဖ္႐ိုက္ႏုိင္သူ ဆရာမ်ားေတာ့ မိုးႀကိဳးပစ္ခံရဖို႔ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ပိုမ်ားတာေပါ့။

မိုးႀကိဳးပစ္ရာထန္းလက္မကာနဲ႔

မိုးႀကိဳးဒဏ္ကလြတ္ေအာင္ ထန္းလက္နဲ႔ကာလို႔မရဘူးဆိုတာေတာ့ စာထဲစကားထဲပါၿပီးသားမို႔ ျမန္မာတိုင္းသေဘာေပါက္ၿပီးသားပါ။ မိုးႀကိဳးဒဏ္ကို နည္းႏိုင္သမွ်နည္းနည္းခံရေအာင္၊ လြတ္ႏိုင္သမွ်လြတ္ေအာင္ေဆာင္ရန္ ေရွာင္ရန္ေတြကေတာ့ ေအာက္မွာေရးထားတဲ့အတိုင္းျဖစ္ပါတယ္။

• ေရဒီယိုက မိုးေလ၀သတင္းေၾကညာတဲ့အခါ မိုးႀကိဳးပစ္ႏိုင္သည္ဟုေၾကညာခ်က္ကို ဂ႐ုစိုက္ပါ။
• ကိုယ္က ေလွေလွာ္ေနရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေရကူးေနရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ မိုးရြာၿပီ၊ မိုးၿခိမ္းၿပီဆိုတာနဲ႔ ကမ္းေပၚတက္ၿပီး လံုျခံဳတဲ့ေနရာရွာပါ။ ေရနဲ႔ေ၀းေ၀းမွာေနပါ။ မိုးႀကိဳးပစ္တဲ့အခါ လွ်ပ္စီးဓါတ္က ေရကတဆင့္ ကိုယ့္ဆီေရာက္လာႏိုင္ပါတယ္။
• ျဖစ္ႏိုင္သမွ် ေလးဘက္ေလးတန္ အကာအကြယ္ရွိတဲ့၊ ခိုင္ခံ့တဲ့အေဆာက္အဦကိုရွာ၍ခုိပါ။ ဆရာမင္းသု၀ဏ္ရဲ႕ ``လယ္ေစာင့္တဲေလးေျခတံရွည္´´ လိုဟာမ်ိဳးကေတာ့မသင့္ေတာ္ပါဘူး။ လယ္ကြင္းထဲကအေကာင္းဆံုးပစ္မွတ္ျဖစ္ေနတဲ့အျပင္ ေလျပင္းတိုက္ရင္လြင့္သြားႏိုင္ပါတယ္။
• နားခိုစရာ အေဆာက္အဦးခိုင္ခိုင္ခံ့ခံ့မရွိလွ်င္ အနီးအနားရွိ ကားထဲမွာ မွန္ေတြအလံုပိတ္၍ေနပါ။ (ကားမစီးႏိုင္သူသူမ်ား ဘတ္စ္ကားလည္းအလုပ္ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။) ကားေခါင္မိုးကသတၱဳက မိုးႀကိဳးလွ်ပ္စီးကို ေျမႀကီးထဲ လမ္းလႊဲေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သတၱဳနဲ႔ခႏၶာကိုယ္နဲ႔ေတာ့ထိမေနပါနဲ႔။) အကယ္၍ကားကို မိုးႀကိဳးတိုက္႐ိုက္မွန္လွ်င္ေတာင္မွ ဒဏ္ရာရေကာင္းရပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ကြင္းျပင္မွာ ရွိေနတာထက္စာရင္ေတာ့ပိုၿပီးအႏၱရာယ္ကင္းပါတယ္။
• ေတာအုပ္ထဲမွာရွိတဲ့အခါ အပင္ပုေလးေတြအုပ္အုပ္ဆိုင္းဆိုင္းရွိတဲ့ေနရာမွာပုန္းခိုပါ။ ကြင္းျပင္ထဲက သစ္ပင္အျမင့္ႀကီးေအာက္မွာဘယ္ေတာ့မွ မခိုပါနဲ႔။ ေရနဲ႔ထိစပ္ေနတဲ့ေနရာေတြကိုလည္းေရွာင္ပါ။
• မိုးႀကိဳးရဲ႕သေဘာက အျမင့္ဆံုးအရာကို ပစ္ခ်တဲ့အတြက္ ေမွ်ာ္စင္လိုမ်ိဳး၊ သစ္ပင္ျမင့္ျမင့္ေတြ၊ ဓါတ္တိုင္ေတြ၊ တယ္လီဖုန္းႀကိဳးတိုင္ေတြ၊ စတဲ့ေနရာမ်ိဳးေတြကိုေ၀းေ၀းမွေရွာင္ပါ။ မိုးႀကိဳးပစ္တာလြတ္ဦးေတာ့ သစ္ပင္ပိ၊ ဓါတ္လိုက္ ခံရႏိုင္ပါတယ္။
• ငယ္ငယ္ကေတာ့ ကြင္းျပင္ထဲေရာက္လို႔ မိုးႀကိဳးပစ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ေျမျပင္မွာ၀ပ္ေနရမယ္လို႔ၾကားဖူးေနက်ျဖစ္မွာပါ။ ဒါမနည္းလမ္းမွန္ဘူးလို႔ ပညာရွင္ေတြကေထာက္ျပၾကပါတယ္။ေျမျပင္မွာ၀ပ္လိုက္တဲ့အခါ ကိုယ္ကပစ္မွတ္ပိုႀကီးသြားတဲ့သေဘာရွိပါတယ္။ ေျမျပင္မွာဒူးေခါင္းႏွစ္လံုးကိုေကြးထိုင္ၿပီးလက္ႏွစ္ဘက္ႏွင့္ပိုက္၊ ေခါင္းကို ဒူးေခါင္းဆီငံု႔ကပ္ထားကာ ပစ္မွတ္ ေသးႏိုင္သမွ်ေသးသြားေအာင္လုပ္သင့္ပါတယ္။
• ကိုယ္ကမိုးႀကိဳးစက္ကြင္းထဲေရာက္ေနရင္ ဆံပင္ေတြေထာင္လာတာ ကိုယ့္ဆီမိုးႀကိဳးေရာက္လာမယ့္ေရွ႕ေျပးသတိေပးခ်က္ပါ။ သတၱဳပစၥည္းေတြနဲ႔လူ႔အသားနဲ႔ထိေတြ႕မထားတာ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ သတၱဳဟာ လွ်ပ္စစ္စီးဆင္းဖို႔အင္မတန္ေကာင္းတဲ့ လွ်ပ္ကူးပစၥည္းျဖစ္ပါတယ္။ လူ႔ခႏၶာကိုယ္လည္းဒီသေဘာပါပဲ။ မိုးၿခိမ္းသံေတြၾကားေနရလွ်င္ တယ္လီဖုန္း(မိုလ္ဘိုင္းဖုန္း) မေျပာတာအေကာင္းဆံုးပါပဲ။ အေဆာက္အဦတစ္လံုးကို မိုးႀကိဳးပစ္လိုက္တဲ့အခါ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ေတြဟာ အဲဒီအေဆာက္အဦထဲရွိ ၀ါယာႀကိဳးေတြကတဆင့္ ေျမႀကီးထဲ ၀င္ေရာက္သြားပါတယ္။ စီး၀င္စရာကေျမႀကီးမဟုတ္ဘဲ တီဗြီတို႔၊ ေရခဲေသတၱာတို႔ ျဖစ္ေနရင္ ေလာင္ကုန္ေတာ့တာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလွ်ပ္စစ္ပစၥည္းေတြကို ပလပ္ျဖဳတ္ထားသင့္ပါတယ္။
• မိုးႀကိဳးပစ္တဲ့အခါ တစ္ႀကိမ္ထဲပစ္တာမဟုတ္ဘဲ ေနာက္ဆက္တြဲေတြလဲလာတတ္ပါတယ္။ ပထမတစ္ခါ ကိုယ္နဲ႔လြဲသြားလို႔ လြတ္ၿပီထင္ၿပီး ေပါ့ေပါ့ဆဆမေနပါနဲ႔။ မိုးႀကိဳးသံၾကားၿပီးအနည္းဆံုး ၅ မိနစ္ခန္႔ ေစာင့္ဆိုင္းၿပီးမွ ပံုမွန္အလုပ္ေတြျပန္လုပ္သင့္ပါတယ္။

ကဲဒါေတြကေတာ့ မိုးႀကိဳးအႏၱရာယ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့သိသင့္သိထိုက္တဲ့အခ်က္မ်ားပဲျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံလူဦးေရရဲ႕ အမ်ားစုဟာ ေတာသူေတာင္သား ကြင္းျပင္မွာ အလုပ္ လုပ္ကိုင္ေန ၾကရသူေတြျဖစ္လို႔ မိုးႀကိဳးဒဏ္ခံရႏိုင္ေခ်အမ်ားဆံုးသူေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ ၿမိဳ႕ေနလူထုဆိုလွ်င္လည္း အထပ္ျမင့္အေဆာက္အဦးလုပ္ငန္းခြင္က ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္သားေတြ လည္း သတိထားစရာေပါ့။ အစဥ္အလာ ႐ိုးရာယံုၾကည္မႈေတြကို လက္ခံတာကန္႔ကြက္စရာမရွိေပမယ့္ သိပၸံနည္းက် အသိအျမင္ေတြ ျပည္သူလူထုအၾကားမွာ ပိုမိုပ်ံ႕ႏွံ႕လာလွ်င္ ပို၍အက်ိဳးရွိမွာ ေမွ်ာ္ကိုး၍ ေရးသားတင္ျပလိုက္ရပါတယ္။

နည္ရဲေဇာ္

(၂၃-၄-၂၀၁၁)

စာေရးသူလည္း မိုးေလ၀သ သိပၸံပညာရွင္မဟုတ္သျဖင့္ ျပည့္ျပည့္စံုစံုမေရးသားႏိုင္တာကိုခြင့္လႊြတ္ေစခ်င္ပါတယ္။ ကိုယ္သိခ်င္တာကို အင္တာနက္မွာ ရွာရင္းနဲ႔ သူမ်ားေတြကိုလည္း သိေစခ်င္၍ ေရးသားအပ္ပါတယ္။ ေအာက္ပါ website မ်ားမွ အခ်က္အလက္မ်ားရယူပါတယ္။

http://rachpanda36.tripod.com/lightning/id1.html

http://www.medicinenet.com/script/main/art.asp?articlekey=47942

http://www.hitthetrail.com/lightning.php

http://climbing.about.com/od/staysafeclimbing/a/LightningFacts.htm

http://www.strikealert.com/LightningFacts.htm

 

Credit : http://yezawww.blogspot.co.uk/2011_04_17_archive.html?m=1